برهم کنش دگرریختی، فرسایش و رسوب‎گذاری همزمان با زمین‌ساخت بر هندسه و آرایش ساختارهای بخش مرکزی کمربند چین‌خورده- رانده زاگرس، جنوب باختر ایران

در حوضه پیش‌بوم نئوژن زاگرس، فروبار دزفول به عنوان حوضه پیش‌ژرفا حجم زیادی از رسوبات سازندهای آغاجاری و بختیاری را در خود جای داده است. در این مقاله، با استفاده از داده‌های سطحی و زیرسطحی و مدل‌سازی تجربی به مطالعه تأثیر این رسوبات بر هندسه و آرایش ساختارها در بخش مرکزی کمربند چین‌خورده- رانده زاگرس پرداخته شده است. مدل‌سازی تجربی نشان می‌دهد عملکرد همزمان فرسایش و رسوب‎گذاری همزمان با زمین‌ساخت مانع از پیشروی دگرریختی به سوی پیش‌بوم و سبب تمرکز آن در ساختارهای شکل گرفته در سوی پس‌بوم می‌شود. در این راستا، تاقدیس‌های تشکیل شده در سوی پس‌بوم به‌صورت بالاآمدگی، گسلش و چرخش یال‌ها به این فرایند پاسخ می‌دهند. در ادامه با افزایش کوتاه‌شدگی، ساختار تاقدیسی بزرگ‎مقیاس پس از رسوبات همزمان با زمین‌ساخت به سوی پیش‌بوم شکل می‌گیرند. بر پایه مدل‌سازی تجربی وجود رسوبات آواری سازندهای آغاجاری و بختیاری در فروبار دزفول سبب تمرکز دگرریختی به‌صورت یال‌های پرشیب تا برگشته و گسل‌های راندگی در بخش‌های جنوبی پهنه‌های ایذه و لرستان شده است. همچنین حجم زیاد این رسوبات در بخش میانی فروبار دزفول اجازه شکل‌گیری تاقدیس‌های بزرگ مقیاس را در این بخش از فروبار نداده و سبب تشکیل تاقدیس‌های فروبار دزفول در دو بخش شمالی و جنوبی شده است.